31 Mart 2019 Mahalli İdareler Genel Seçiminin Ankara’nın Kahramankazan İlçesi Özelinde Seçim Analizi
Kahramankazan ilçesinin seçim analizine başlamadan önce ilçe hakkında kısa bir bilgi vermek istiyorum. İlçemiz 26 Ekim 2016 tarihine kadar Kazan olarak bilinmekteydi. 15 Temmuz darbe girişimden ötürü ismine ‘‘Kahraman’’ ilave edildi. Kazan isminin kaynağı ise Ankara Savaşı’a kadar götürülebilir. Kahramankazan 1987 yılında ilçe hüviyetine kavuşmuş, 23 Temmuz 2004 tarihinde ise Kahramankazan ilçe sınırları Büyükşehir Belediye sınırları olarak ilan edilmiştir. İlçemizde yapılan kazı çalışmaları neticesinde bölgede çok eski zamanlardan kalan eşyalar bulunmuştur.
İlçe Özelinde Seçim Analizi:
Kahramankazan ilçesinde 31 Mart seçimlerinde 36.841 kayıtlı seçmen bulunmaktadır. Kayıtlı seçmenlerin 32.161’i bu seçimlerde oy kullanmış, seçime katılma oranları ise %90,07 olarak kayıtlara geçmiştir. Seçime 7 parti ve 1 bağımsız aday katılmış, toplam 8 farklı görüş halktan oy alabilmek için yarışmışlardır. Seçim sonuçlarına baktığımız zaman Ak Partili Serhat Oğuz’un ve İyi Partili Fazıl Köremezli’nin neredeyse oyların &98’ini aldığı görülmektedir. İkili arasında oldukça rekabet yaşandığı seçim sonuçlarından ve aldıkları oylardan anlaşılmaktadır. Belediye Başkanlığı seçimleri için en az oy alanlardan en çok oy alanlara doğru şöyle sıralayabiliriz:
Bağımsız Türkiye Partili Mahir Ceylan 42 oy, oranı ise %0,13;
Vatan Partili Aysel Timuroğlu 47 oy, oranı ise %0,15;
Demokratik Sol Partili Müzeyyen Demirkaya 73 oy, oranı ise %0,23;
Demokrat Partili Ali Zafer Topşir 89 oy, oy oranı ise %0,28;
Bağımsız Aday Hasan Yeşil 109 oy, oy oranı ise %0,34;
Saadet Partili Erol Öztürk 173 oy, oy oranı ise %0,54;
İyi Partili Fazıl Köremezli 14.483 oy, oy oranı ise %45,03;
Ak Partili Serhat Oğuz 17.145 oy, oy oranı ise %53,31;
Buradaki seçim sonuçlarından AKP ve MHP’nin Kahramankazan ilçesinde ittifaka girdiği ve AKP’nin ittifakın diğer ortağı MHP’yi de temsil ettiği anlaşılmaktadır. Diğer partiler üzerinden yapacağımız analiz ise, gerek bağımsız adayın gerekse de partili adayların tam manasıyla tabana inemedikleri veya bunu yapabilecek durumlarının olmadığını haliyle eksik kaldıklarını söyleyebiliriz. Yukarıda da bahsettiğimiz durumu biraz daha genişleterek, seçimlerin İyi Partili ve Ak Partili adayların arasında döndüğünü açıkca söyleyebiliriz. Kahramankazan’ın 1987’de ilçe olmasından bu yana kadar (2019 seçimlerinide sayarsak) 7 tane seçim gerçekleştirdiği ilgili kaynaklar tarafından doğrulanmaktadır. Kahramankazan ilçe olmasından 2 yıl sonra yani 1989’de ilk kez seçimlere katılmaya hak kazanmıştır. 1989 yılındaki seçim sonuçlarından Sosyaldemokrat Halkçı Parti adayı Remzi Çırpan’ın belediye başkanlığını kazanmasını saymazsak daha sonraki yıllarda yapılan seçimleri hep sağ partiler ve diğer adaylara bakarak görece daha muhafazakar adaylar belediye başkanlığı seçimlerini kazanmışlardır. Bu durum 2019 yılında neden AKP ve MHP ittifakının kazandığını açıklamaktadır.
1994 yılında ANAP’lı Seyfettin Aslan’ın, 1999 yılında MHP’li Yusuf Fidantek’in, 2004, 2009 ve 2014 yıllarında AKP’li Lokman Ertürk’ün belediye başkanlığı seçimlerini kazanması, halkın sağ görüşlü partileri, sağ görüşlü adayları veya muhafazakar adayları tercih ettiği bilinmekte ve yıllardan beridir bu durumun yerleştiği ve tabana yayıldığı geçmiş senelerdeki seçim sonuçlarından anlaşılmaktadır. 2019 yılındaki seçimlerin sadece bu sebepten yani sağ eğilimli seçmenlerin fazlalığından ötürü AKP’li adayın kazandığını söylememiz yanlış olabilir. Burada adayın, ülkedeki iktidarın/partisinin, Kahramankazan’ın bağlı olduğu İl’deki seçim sonuçlarının, ilçedeki nufüzlü ailelerin daha genel bir tabirle İlçe üzerinde etki sağlayabilecek, seçmenin görüşünü değiştirme olasılığı olan durumlar üzerine gidip bunları da irdelememiz bizi daha doğru bir sonuca götürecek kaanatindeyim. Aday üzerinden analize başlayacak olursak eğer, Serhat Oğuz’un aslen Kahramankazan’lı olduğunu, ilçede çeşitli Sivil Toplum Kuruluşlarında aktif görevler üstlendiğini ve en önemlisi de Seçime katılana kadar İlçe Milli Eğitim Müdürü olarak görevde kaldığını belirtmemiz gerekir. Elbette bunlar seçim sonuçlarını ciddi derecede etkilemiştir. İktidarda olan partinin AKP, ilçe seçim sonuçları üzerinde halkta bir kaanat yerleşmiş olabilir. Toplumumuzda iktidar partisinin veya ilçenin bağlı olduğu şehrin belediye başkanının partisi, ilçedeki partiyle farklı olması durumunda ona destek vermemesi gibi sonuçların olabileceğini düşünmektedir. Bunun örnekleri mevcut, halk bu kaanata yaşanan olaylar neticesinde varmıştır. Bu gerçeklerde yadsınamaz. Halkın buradaki düşüncesi daha koordineli çalışılması, sistemin ve işleyişin daha istikrarlı olabilmesi için iktidarın, il ve ilçe adaylarının partilerinin aynı olması gerektiğini savunmasını da bir durum olarak belirtmemiz gerekir. Bununda eksik olduğunu söyleyerek ilçe seçimleri üzerinde etkisini olduğunu söylemekten geri duramayız. Yine aynı şekilde Kahramankazan’ın bağlı olduğu Ankara İl’i üzerinden de seçim analizi yapabiliriz. Yukarıdaki zikrettiğimiz toplum gerçeklikleri burada da geçerlidir. Ancak burada bir ayrım yaparak Kahramankazan ilçesi özelinde bu gibi etkilerin olduğunu kabul ederek, bunların etkisinin olmadığını söylememiz yanlış olur. Son seçimin analizini yapabilmek adına daha önceki seçimlerin sonuçlarını ve seçimleri kazanan adayları incelemek durumundayız. Bu ayrımı yaptığımız zaman belediye başkanlığını kazanan adayların ilçedeki insanlar üzerinde ciddi derecede etkisi olduğunu ve halkı rahatlıkla yönlendirebileceklerini söyleyebiliriz. Kahramankazan ilçesi gibi nufüsü az olan bölgelerde genellikle kalıplaşmış gelenekler sürdürülmektedir. Geçmiş dönemlerde yapılan seçimleri incelediğimiz zaman bu hakikatle yüzleşiyoruz. O gerçek ise elinde nüfuzu olan halkı yönlendirme ve tabiri caizse sürükleme potansiyelidir. 1989 yılındaki yerel seçimlerdeki Sosyaldemokrat Halkçı Partinin adayı Remzi Çırpan’da bunu çok açık bir şekilde gömekteyiz. Realist bir bakışla baktığımız ve toplumu incelediğimiz zaman ilçedeki halkın bu parti ile bütünleşmesi mümkün değildir. Bunu halkın genel kaanatleri ve daha sonraki seçimlerin sonuçları doğrulamaktadır. Burada kesinlikle aday etkili olmuştur diyebiliriz. Bunun nedeni ise Remzi Çırpan’ın muhterem Satı (Kadın) Çırpan’ın oğlu olmasında saklıdır. Satı Çırpan, Kahramankazan’ın ilk kadın muhtarı ve TBMM’ye milletvekili olarak girebilen ilk kadınlardandır. Buradan ailenin ilçede söz sahibi olduğunu ve halkın kaanatlerini kolay bir şekilde değiştirebilecekleri sonucu çıkmaktadır. SHP’li Remzi Çırpan ve daha sonraki dönemlerde seçimleri kazanmış belediye başkanlarının bu gibi ayrıcalıklı durumlara sahip olmaları onların seçimleri kazanmalarınnı sağlamıştır. Diğer bir açıdan 1989’da SHP’nin yerel seçimlerden en fazla oy alarak 1. parti çıktığını söylemeliyiz.
Buna ek olarak, SHP’nin 34 il belediyesini ve 6 büyükşehir belediyesini kazandığını ilgili kaynaklardan görmekteyiz. Burada, ilçede sadece aday etkili olmuştur tezi geçerli olmamakla birlikte, Türkiye genelindeki seçimlerin, mecliste ön plana çıkan partilerin ve kazanılan belediye başkanlıklarında SHP’nin ön plana çıktığını ve dolaylı yoldan da ilçede bunun tesiri olduğuna ulaşabiliriz. 1987, 2004, 2009, 2014 ve 2019 seçimlerinde iktidar partisiyle ilçedeki partinin aynı olduğunu söyleyebiliriz. Bu sonuçlar doğrudan il ve ilçe meclis oylarınada yansımış, iktidar partisi ile örtüşmüş durumdadır.
Buradan anlaşılmaktadır ki ilçe, genel seçimlerden etkilenmiş, bazı durumlarda aday bazı durumlarda ise parti ön plana çıkmıştır. 1994 ve 1999 yıllarındaki seçimlerde adayın ön plana çıktığı anlaşılmaktadır. Bu, ilçede geleneklerin etkisinden de kaynaklanmaktadır. 1987’deki seçimde hem adayın hem de partinin etkili olduğunu belirterek, 1994 ve 1999’daki seçimlerdeki halkın genel tutumunun adaydan yana olduğuna varmaktayız. 2004 yılıyla başlayan AKP furyası ilk seçimde adayın etkisiyle daha sonraki seçimlerde partinin ilçede gitgide yapılanmaya gidildiğini belirtebiliriz. Ardından gelen 2009, 2014 ve 2019 seçimlerinde halk dolaylı olarak Recep Tayyip Erdoğan’ın söylemlerinden etkilenip desteğini AKP’li adaydan yana kullandı. AKP ile başlayan süreç 2019’da da kendisini gösterdi, AKP ilçede çeşitli sansasyonel bilgilerle anıldı. Halk belki de daha iyisini bulamadığı için veya diğer adayların kazanma ihtimali olacağını düşünmedikleri için mâlum partiyi ve adayları desteklemek durumunda kaldı.
Hülasa genel bir durum değerlendirmesi yapacak olursak, hiçbir etken tek başına etkili olmamıştır diyebiliriz. Saydığımız etkenlerin hepsinin etkisi olduğunu söylemekle birlikte halkın parti odaklı hareket etmesinin seçim sonuçları üzerindeki tesirinin yadsınamayacağını belirtmek durumundayız. Adayın belediye başkanlığına adaylığını koyana kadar İlçe Milli Eğitim Müdürü olarak görev yapması, aslen Kahramankazan’lı olarak ilçede uzun yıllardır ikamet ederek, çeşitli Sivil Toplum Kuruluşlarının yönetim kurullarında bulunması adayın tanınmasına bir nevi oy toplamasını sağlamıştır. Nitekim Kahramankazan’da MHP’nin aday çıkartmayıp AKP’li Serhat Oğuz’u desteklemesi, bir ‘‘ittifak’’ içerisinde olmasının etkisi de oldukça fazladır.
